Page 33 - Elazig-MEM-2022-Ocak-Dergi

Sayı 1 / Kasım-Aralık 31

Çayda Çıra

Elazığ halk oyunlarının incisi Çayda Çıra oyunu elde tabaklar ve ta-
baklara konan mumlarla karanlık bir mekânda başlanarak oynanır.
Elazığ’ın ulusal ve uluslaraarası tanıtımında büyük bir rolü vardır ve
adeta simgesi gibidir. Çayda Çıra oyununun doğuşu hakkında çeşitli
efsaneler anlatılır. Bu efsanelerden en yaygını şöyledir: Uluova’yı or-
tadan ayıran Harıngit Çayı’nın kıyısında kurulu bir köyde düğün vardır.
Bu köyün ileri gelenlerinden birinin oğlu evlenmektedir. Yenilir, içilir,
günlerce eğlenilir. Artık düğünün son gecesidir. Eğlence olanca coş-
kusu ve güzelliği ile devam etmektedir. Aniden ay tutulur. Bu olay pek
hayra yorumlanmaz. Düğüne katılanlar bunu uğursuzluk olarak yo-
rumlar. Davetliler tedirgin olur. Düğünün neşesi kaçar, coşkusu donar.
Damadın annesi Pembe Hatun bu duruma çok üzülür. Ne kadar mum
varsa köyde toplatır, tabaklara dizer ve orada bulunanların ellerine
tutuşturur. Kendisi de başa geçerek mumların ışığında oynamaya
başlar. Çalgıcılar hemen bu oyuna uygun bir müzik bulur. Davetliler
coşar, eğlence kaldığı yerden devam eder. Böylece Çayda Çıra oyunu
ve melodisi ortaya çıkar. Bugün Elazığ’da güvey ve gelinin misafi rlerin
huzuruna çıkartılması ve güvey gezdirilmesi geleneğinin yerine geti-
rilmesi esnasında bu oyun oynanmaktadır.

8 Köşe Şapka

Geleneksel giyimde başa vurulan şapkanın adı Sekiz Köşe’dir. Elazığ’a
özgü sekiz köşe şapkanın her bir köşesinin bir anlamı vardır. Elazığlı
bu hususiyetleri taşımak zorundadır. Selçuklu sanatında sekizgenler
önem arz eder. Kimi araştırıcılar sekiz köşe şapkanın bu motiften esin-
lendiğini ifade eder.

Şapkanın sekiz köşesi; yiğitlik, mertlik, çalışkanlık, cömertlik, dürüst-
lük, misafi rperverlik, alçak gönüllülük, doğruluk gibi değerleri temsil
etmektedir.